Gaslighting: wat is het, en, vooral, hoe kun jij het overwinnen?
Een waarschuwing: dit is een lange tekst! Laat dit je niet ontmoedigen, je vindt hier alle informatie die je nodig hebt om je narcist(e) te overwinnen en ongevoelig te raken voor deze smerige oorlogstactieken. Gaslighting heeft de laatste jaren veel aandacht gekregen, en terecht. Het is een manipulatieve strategie die in verschillende situaties kan voorkomen, van persoonlijke relaties tot op de werkvloer. In dit artikel vertel ik je wat gaslighting is, hoe je het kunt herkennen en belangrijker nog, hoe je het kunt overwinnen. Dus pak een kopje koffie, ga lekker zitten, en laten we beginnen!
Gaslighting Ontrafelen
Laten we beginnen met de basis. Wat is gaslighting eigenlijk? Gaslighting is een manipulatieve tactiek waarbij een persoon opzettelijk twijfels zaait over de werkelijkheid van een ander. Dit gebeurt meestal door het ontkennen van feiten, het verdraaien van de waarheid en het manipuleren van iemands herinneringen en gevoelens. Het doel? Het doelwit in de war brengen, onzeker maken en haar of zijn zelfvertrouwen ondermijnen. De term doelwit gebruik ik bewust, omdat het de narcist gaat om een soort oorlogvoering waarbij alle middelen geoorloofd zijn.
De Tactieken van Gaslighting
Laten we eens kijken naar enkele veelvoorkomende tactieken die gaslighters gebruiken. Deze omvatten:
1. Ontkennen en minimaliseren: De gaslighter zal beweren dat iets wat je hebt meegemaakt of gezien nooit is gebeurd of veel minder ernstig is dan je denkt.
2. Verdraaien van feiten: De persoon in kwestie zal de feiten verdraaien om ze in zijn/haar voordeel te laten werken, zelfs als dit betekent dat hij of zij liegt.
3. Schuld omdraaien: Gaslighters zijn meesters in het omdraaien van de schuld. Ze kunnen je laten geloven dat jij de oorzaak bent van alle problemen en dat zij het slachtoffer zijn. En die rol spelen ze met verve!
4. Twijfelen aan je geheugen: Gaslighters zullen proberen je te laten denken dat je geheugen onbetrouwbaar is en dat je je dingen verbeeldt. Hierbij zullen ze ieder moment dat jij je ook maar een pietsje vergist hebt in hoe iets ooit verlopen is als ammunitie gebruiken.
5. Dreigen je te verlaten of je te isoleren : als niets anders meer werkt, zal de narcist(e) terugvallen op de laatste mogelijkheid, namelijk om bij je weg te gaan wanneer jij vasthoudt aan jouw versie van de werkelijkheid en daarmee aan het recht om je eigen persoon te zijn, los van het scenario van hem of haar. Deze laatste mogelijkheid is het dreigen met een relatiebreuk, desnoods door zelfmoord te plegen, of door jou volledig van contact met de buitenwereld af te sluiten. In beide gevallen is is de narcist(e) weer meester over zijn eigen toneelstuk, of doordat het afgelopen is, of doordat hij of zij de volledige macht pakt over jou.
Hoe herken je gaslighting :
* Via je gevoelens.
Als je merkt dat je je vaak in de war, onzeker of schuldig voelt, dan kan dit betekenen dat iemand doelbewust eraan gewerkt heeft om je je zo te laten voelen. Neem de tijd om de situatie nog eens te beschouwen : klopt het wel ? Is het terecht dat je je schuldig voelt ? Heb je echt reden om je onzeker of in de war te voelen ? Let een volgende keer in gesprek met die persoon op wat er precies gebeurt : wat zegt en doet hij of zij ? Waar wordt de nadruk op gelegd ?
* Via je eigen gedrag.
Als je merkt dat je je anders gaat gedragen onder invloed van de wensen, verwachtingen of zelfs eisen van de ander, dan kan dit een teken van gaslighting zijn. Loop je op eieren ? Dan is er zeker gaslighting in het spel.
* Via je intuitie.
Er is altijd een signaal, hoe klein ook, ergens in je buik of in je hoofd, dat hier iets niet klopt. Gaslighting is vaak subtiel en moeilijk concreet aan te wijzen, maar je gevoelens kunnen je leiden.
* Via verstandelijke analyse.
Maak aantekeningen of zelfs gespreksverslagen (gesprekken opnemen bijvoorbeeld kan enorm helpen) van situaties waarin jij vermoedt/voelt dat er sprake zal zijn van gaslighting. Op deze manier kun je patronen in het gedrag van de narcist(e) helder krijgen.
Zet de narcist(e) buitenspel!
Alle bovengenoemde punten helpen je om je situatie helder te krijgen, en je zelfvertrouwen te laten groeien. Dit zelfvertrouwen heb je nodig om ook daadwerkelijk immuun te worden voor de gaslighting tactieken van je narcist(e). Wanneer de rook in je hoofd optrekt en je weer begint te vertrouwen op je intuïtie, je observaties en je analyses dan zijn de onderstaande stappen makkelijker te doen :
Zorg goed voor jezelf
1. Zorg goed voor jezelf, fysiek, emotioneel en mentaal. Verwen jezelf, ga iets actiefs fysieks doen zoals sport, yoga of dans. Doe dingen die goed zijn voor je geest, verdiep je in iets waar je nieuwsgierig naar bent. Neem je gevoelens serieus, ze mogen er zijn.
Houd een dagboek bij
2. Leg je gevoelens en gedachten dagelijks vast. Dit helpt je om de realiteit vast te leggen en het kan dienen als bewijs wanneer je later geconfronteerd wordt met leugens, bijvoorbeeld tijdens een rechtszaak.
Vertrouw (opnieuw) op je intuitie
3. Als iets niet goed voelt, neem dit dan serieus. Als je er niet direct naar kunt handelen omdat de situatie niet veilig is, schrijf het dan in je dagboek en doe wat je nodig hebt om je weer goed te voelen, los van de narcist(e).
Stel vragen en zoek naar bewijs
4. Als je narcist je aan het twijfelen brengt met betrekking tot je herinneringen of waarneming, vraag dan om bewijs of concrete voorbeelden. Vaak zal je narcist(e) dit niet kunnen leveren. Wanneer jij dingen zorgvuldig hebt bijgehouden in je dagboek, of ze hebt opgenomen, kun je de persoon hiermee confrontereren als de situatie veilig genoeg is.
Verbind je met mensen die je kunt vertrouwen
6. Narcisten zijn er sterk in om je te isoleren van de mensen die goed zijn voor jou. Zorg dat je die banden onderhoudt, ook al is het stiekem. Wanneer je uit de relatie bent kan het goed zijn om tijd en moeite te besteden aan het herstellen en versterken van de relatie met mensen die goed voor jou zijn. Zo heb je als het ware een koor van tegenstemmen tegen de gaslighting achter je.
Wees geduldig met jezelf
7. Het kan tijd kosten om gaslighting door te krijgen en te leren om hier assertief en vol zelfvertrouwen mee om te gaan. Je verdient het om vriendelijk en zorgzaam met jezelf om te gaan in dit proces. Je bent het onderwerp geweest van een zorgvuldig uitgevoerde oorlogscampagne in vredestijd, het is dus logisch dat je niet alles meteen doorhad en begreep.
And the winner is........
Jij!
Als je aan het herstellen bent van een narcistische relatie, of wanneer je er nog in zit, kan het erg moeilijk zijn om dit alles in je eentje voorelkaar te krijgen. Weet dan dat er goede, gespecialiseerde hulp te vinden is. Er zijn programma’s, zoals mijn basis programma ‘Hoe herstel ik van een narcistische relatie’, die je ondersteunen en op weg helpen naar een gezonde, gelukkige jij. Als je hier meer over wilt weten, neem dan contact met me op voor een online sjamanistisch coachingsgesprek.
Hi, this is a comment.
To get started with moderating, editing, and deleting comments, please visit the Comments screen in the dashboard.
Commenter avatars come from Gravatar.